YILDIZ: Kuzeyden esen, ismi yerel balıkçılar tarafından verilen soğuk rüzgar. Genellikle Karadeniz ve Marmara denizi üzerinden bir soğuk cephenin geçişinden sonra eser. Yazın serin, kışın ise soğuk hava taşır.
LODOS: Türkiye’nin batı kesimlerinde, güney batı yönlerden esen sıcak rüzgar. Bazen hızı ve hamlesi 40 ile 60 Knots’a kadar ulaşarak etkili olur. Denizciler için oldukça önemlidir. Yağmurun peşinden sıcak bir havaya neden olur. Özellikle kış mevsiminde, sıcak esme özelliği nedeniyle karların erimesine neden olarak zaman zaman taşkın, sel ve su baskınlarına yaratır. Aynı zamanda estiği sürece sıcaklıklarında normallerinden fazla artmasına neden olan bir rüzgardır. Zaman zaman Ege, Marmara ve Batı Akdeniz’de deniz ulaşımını etkilediği gibi kara ve denizde can ve mal güvenliğini tehlikeye sokacak olaylara neden olarak yaşamı etkiler.
POYRAZ: Kuzeydoğudan esen, Karadeniz’in kuzey doğuya bakan kıyıları ile İstanbul Boğazı’nda hasar yaratabilecek şiddette esen soğuk rüzgar. Güney Rusya üzerinde oluşan yüksek basınç ile yoğun soğuk kararlı havanın güneye, Karadeniz’in nispeten sıcak deniz yüzeyine doğru uzanması nedeniyle güneyde oldukça kararsız ve hamleli rüzgar oluşur ki bu poyrazdır. Poyrazın şiddeti ve hamlesi, kuzeydeki yüksek basınç ile güneydeki, yani Karadeniz üzerindeki alçak basıncın arasındaki basınç farkına bağlıdır. Basınç farkı fazlalaştıkça rüzgarın hızı ve hamlesi artar. Poyraz, aynı zamanda kış mevsiminde Türkiye’nin kuzey kıyılarında, Karadeniz’de ve Karadeniz’e bakan taraflarda kar yağışına neden olur.
KARAYEL: Yağmurlu bir dönemi izleyen 2-3 gün boyunca devamlı olarak esen kuzeybatılı rüzgar. Balkanların kuzeyinde, Rusya Stepleri içerisinde oluşan alçak basınç merkezi ve buna bağlı cephe sistemlerinin geçişi sırasında gözlenen rüzgar cinsidir. Esme yönündeki yüksek dağların kuytu taraflarında yamaç aşağı alçalan rüzgar ısınarak fön tipi rüzgar etkisi ve özellikleri taşır. Bu yerlerde sıcak, kuru ve hoş bir hava yaratırlar.
KEŞİŞLEME: Güneydoğudan esen ve ismi yerel denizciler tarafından verilen oldukça kuru ve sıcak rüzgar. Etkilediği yerlerde sıcaklıkların artmasına neden olduğu gibi havayı da kurutur.
KIBLE: Güneyden esen, güney yönünü simgeleyen “kıble”den ismini alan, oldukça sıcak ve nemli rüzgar. Orta Akdeniz’de oluşan alçak basınç merkezi ülkemizde bu tür rüzgarın gözlenmesini sağlayan etkenlerdendir.
GÜNDOĞUSU: Doğudan esen soğuk ve kuru rüzgar. Güney Rusya ile Kafkaslarda yüksek basıncın görülmesi durumunda bu rüzgar tip daha çok gözlemlenir. Gündoğusu rüzgar genellikle yağışın kesilmesine neden olur.
GÜNBATISI: Batıdan esen sıcak ve nemli rüzgar. Günbatısı özellikle yurdun batı kesimlerinde yağışlara neden olur. Marmara ve Karadeniz üzerinden alçak basınç ve cephe sistemlerinin her geçişinde gözlenen ve zaman zaman denizde ve karada yaşamı etkiler.
Yerel rüzgar olarak ;
MELTEM (İMBAT): Tüm yaz boyunca Doğu Akdeniz’de düzenli olarak esen kuzeybatılı rüzgar. Özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında hem çok düzenli hem de kuvvetli olarak eser. Musonların oluşum şekillerine benzerlikleri vardır. Genellikle Doğu Akdeniz’de alçak basınç oluştuğunda veya yerleştiğinde görülür. Hızı 15-20 Knots’dur. Öğleden sonra zaman zaman hızı 30 Knots’u bulur. Geceleri ise rüzgarın hızında alama görülür. Aynı özellikleri taşıyan ve Ege’de esen rüzgar da yerel ifadeyle İMBAT olarak isimlendirilir.
Türkiye kıyılarında esen rüzgarlardan korunma yöntemleri bulunduğunuz bölgeye göre değişir...
Karadeniz sahil ve limanları
İstanbul boğazından çıkan bir tekne, Karadeniz'de yapacağı seyir sırasında kuzeyden gelenfırtınalara karşı dikkatli olmak zorundadır. Bu sahil şeridi üzerinde doğal liman olarak sadece Sinop bulunur. Bunun dışına Kefken adasını bir sığınma yeri olarak belirtebiliriz. Liman barınağı yapılmış Trabzon, Samsun, Giresun gibi limanlar da teknelerin sığınmasına olanak sağlar. Karadeniz sahillerinde kuvvetli bir fırtınaya yakalanan bir tekne, sığınacağı limanı, rotasına ve rüzgarın yönüne göre seçmelidir. Örneğin, Zonguldak ile Sinop arasında doğuya seyreden bir tekne poyraz yönünde bir fırtına ile karşılaşırsa Zonguldak limanına dönecek, karayel (NW) yönünden bir fırtına başlamışsa Sinop limanına ulaşmaya çalışacaktır.
Marmara sahilleri ve limanları
İstanbul limanı lodos ve poyraz rüzgarlarının etkisi altında kalan bir limandır. Kosterler ve amatör tekneleri için lodos çok etkili olur. Her yıl parçalanan ve batan tekneler güncel konulardır. Lodos fırtınasında demirlenmek için en iyi korunak İstanbul boğazının Paşabahçe körfezi ve Büyükdere önleridir. Poyraz fırtınalarında ise büyükçe tekneler Yenikapı önlerinde, ufak tekneler de Beşiktaş veya Ortaköy önlerinde demirleyerek korunabilir.
Marmara sahillerinin kuzey kıyıları bu yönden esen rüzgarlara korunak olduğundan, kosterlerin ve teknelerin kuzey sahilini izleyerek seyir yapmaları faydalıdır. Güney yönünden esen rüzgarlar için de güney sahillerini izlemek, Marmara adası, Kapıdağ yarımadası sahillerine yakın seyretmek faydalıdır. Marmara denizi limanları içinde güney rüzgarlar için en tehlikeli liman Tekirdağ limanıdır. Güney rüzgarlara açık olduğundan ilk rüzgar ikazında hemen demire çıkmak gerekir. Kuvvetli lodos fırtınalarında Çanakkale boğazında demirleyerek beklemek gerektiğinde, şehrin önündeki karantina bölgesi değil, boğazın çıkışına yakın, Kepez feneri ve aşağısı tercih edilmelidir. Boğazdan çıktıktan sonra lodosa karşı bir demirleme ve bekleme yeri de Bozca ada'nın kuzey açıklarıdır.
Ege sahilleri ve limanları
Ege denizi aniden patlayan ve yine birden dinen kuvvetli rüzgarların bulunduğu bölgedir. Özellikle İzmir limanında bağlı bulunan bir gemiyi bile zor durumlara düşürecek fırtınalar çıkabilir. Büyük gemilerin dahi demirde zorlandıkları görülmektedir. Böyle bölgelerde rüzgara açık bir sahilde demirlemek sakıncalıdır. Ege sahilleri rüzgar olarak her mevsim fırtınanın çıkması için uygun yerler olduğu halde, sahillerin yüzlerce koy, körfez, ada ve yarımada ile dolu olması teknelerin havaya kapalı bir yer bulup demirlemesini gerçekleştirmektedir.
Akdeniz sahilleri ve limanları
Ege sahillerinde olduğu gibi, Akdeniz sahillerinde de en büyük tehlike sabit bir hızla vedevamlı esen rüzgarlardan değil, aniden bastıran sağanaklardan (rüzgarlardan) oluşur. Bunlar içinde İskenderun limanındaki yarıkkaya rüzgarını örnek verebiliriz. Karadan denize doğru ve yüksek bir tepe olan Yarıkkaya'dan aşağıya inen fırtına çok kısa sürmesine karşılık limandaki büyük bir gemiyi bile tehlikeye sokabilir.
Akdeniz sahillerinde genellikle güney yönlü rüzgarlar etkili olurlar. Fakat, Antalya körfezindeoluşan kuzey yönlü fırtınalar denizcilerin korkulu rüyasıdır. Bu yörede sahilden oldukça uzak seyredildiğinden özellikle kış mevsiminde dikkatli bulunmak gerekir. Kuzeyden gelen fırtınalarda sahile yakın seyretmek yararlı olur.
KAYNAKÇA
DENİZLERDE BÖLGESEL RÜZGARLARIN METEOROLOJİK ANALİZİ
Türkiye Rüzgar Atlası 2002
LODOS: Türkiye’nin batı kesimlerinde, güney batı yönlerden esen sıcak rüzgar. Bazen hızı ve hamlesi 40 ile 60 Knots’a kadar ulaşarak etkili olur. Denizciler için oldukça önemlidir. Yağmurun peşinden sıcak bir havaya neden olur. Özellikle kış mevsiminde, sıcak esme özelliği nedeniyle karların erimesine neden olarak zaman zaman taşkın, sel ve su baskınlarına yaratır. Aynı zamanda estiği sürece sıcaklıklarında normallerinden fazla artmasına neden olan bir rüzgardır. Zaman zaman Ege, Marmara ve Batı Akdeniz’de deniz ulaşımını etkilediği gibi kara ve denizde can ve mal güvenliğini tehlikeye sokacak olaylara neden olarak yaşamı etkiler.
POYRAZ: Kuzeydoğudan esen, Karadeniz’in kuzey doğuya bakan kıyıları ile İstanbul Boğazı’nda hasar yaratabilecek şiddette esen soğuk rüzgar. Güney Rusya üzerinde oluşan yüksek basınç ile yoğun soğuk kararlı havanın güneye, Karadeniz’in nispeten sıcak deniz yüzeyine doğru uzanması nedeniyle güneyde oldukça kararsız ve hamleli rüzgar oluşur ki bu poyrazdır. Poyrazın şiddeti ve hamlesi, kuzeydeki yüksek basınç ile güneydeki, yani Karadeniz üzerindeki alçak basıncın arasındaki basınç farkına bağlıdır. Basınç farkı fazlalaştıkça rüzgarın hızı ve hamlesi artar. Poyraz, aynı zamanda kış mevsiminde Türkiye’nin kuzey kıyılarında, Karadeniz’de ve Karadeniz’e bakan taraflarda kar yağışına neden olur.
KARAYEL: Yağmurlu bir dönemi izleyen 2-3 gün boyunca devamlı olarak esen kuzeybatılı rüzgar. Balkanların kuzeyinde, Rusya Stepleri içerisinde oluşan alçak basınç merkezi ve buna bağlı cephe sistemlerinin geçişi sırasında gözlenen rüzgar cinsidir. Esme yönündeki yüksek dağların kuytu taraflarında yamaç aşağı alçalan rüzgar ısınarak fön tipi rüzgar etkisi ve özellikleri taşır. Bu yerlerde sıcak, kuru ve hoş bir hava yaratırlar.
KEŞİŞLEME: Güneydoğudan esen ve ismi yerel denizciler tarafından verilen oldukça kuru ve sıcak rüzgar. Etkilediği yerlerde sıcaklıkların artmasına neden olduğu gibi havayı da kurutur.
KIBLE: Güneyden esen, güney yönünü simgeleyen “kıble”den ismini alan, oldukça sıcak ve nemli rüzgar. Orta Akdeniz’de oluşan alçak basınç merkezi ülkemizde bu tür rüzgarın gözlenmesini sağlayan etkenlerdendir.
GÜNDOĞUSU: Doğudan esen soğuk ve kuru rüzgar. Güney Rusya ile Kafkaslarda yüksek basıncın görülmesi durumunda bu rüzgar tip daha çok gözlemlenir. Gündoğusu rüzgar genellikle yağışın kesilmesine neden olur.
GÜNBATISI: Batıdan esen sıcak ve nemli rüzgar. Günbatısı özellikle yurdun batı kesimlerinde yağışlara neden olur. Marmara ve Karadeniz üzerinden alçak basınç ve cephe sistemlerinin her geçişinde gözlenen ve zaman zaman denizde ve karada yaşamı etkiler.
Yerel rüzgar olarak ;
MELTEM (İMBAT): Tüm yaz boyunca Doğu Akdeniz’de düzenli olarak esen kuzeybatılı rüzgar. Özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında hem çok düzenli hem de kuvvetli olarak eser. Musonların oluşum şekillerine benzerlikleri vardır. Genellikle Doğu Akdeniz’de alçak basınç oluştuğunda veya yerleştiğinde görülür. Hızı 15-20 Knots’dur. Öğleden sonra zaman zaman hızı 30 Knots’u bulur. Geceleri ise rüzgarın hızında alama görülür. Aynı özellikleri taşıyan ve Ege’de esen rüzgar da yerel ifadeyle İMBAT olarak isimlendirilir.
Türkiye kıyılarında esen rüzgarlardan korunma yöntemleri bulunduğunuz bölgeye göre değişir...
Karadeniz sahil ve limanları
İstanbul boğazından çıkan bir tekne, Karadeniz'de yapacağı seyir sırasında kuzeyden gelenfırtınalara karşı dikkatli olmak zorundadır. Bu sahil şeridi üzerinde doğal liman olarak sadece Sinop bulunur. Bunun dışına Kefken adasını bir sığınma yeri olarak belirtebiliriz. Liman barınağı yapılmış Trabzon, Samsun, Giresun gibi limanlar da teknelerin sığınmasına olanak sağlar. Karadeniz sahillerinde kuvvetli bir fırtınaya yakalanan bir tekne, sığınacağı limanı, rotasına ve rüzgarın yönüne göre seçmelidir. Örneğin, Zonguldak ile Sinop arasında doğuya seyreden bir tekne poyraz yönünde bir fırtına ile karşılaşırsa Zonguldak limanına dönecek, karayel (NW) yönünden bir fırtına başlamışsa Sinop limanına ulaşmaya çalışacaktır.
Marmara sahilleri ve limanları
İstanbul limanı lodos ve poyraz rüzgarlarının etkisi altında kalan bir limandır. Kosterler ve amatör tekneleri için lodos çok etkili olur. Her yıl parçalanan ve batan tekneler güncel konulardır. Lodos fırtınasında demirlenmek için en iyi korunak İstanbul boğazının Paşabahçe körfezi ve Büyükdere önleridir. Poyraz fırtınalarında ise büyükçe tekneler Yenikapı önlerinde, ufak tekneler de Beşiktaş veya Ortaköy önlerinde demirleyerek korunabilir.
Marmara sahillerinin kuzey kıyıları bu yönden esen rüzgarlara korunak olduğundan, kosterlerin ve teknelerin kuzey sahilini izleyerek seyir yapmaları faydalıdır. Güney yönünden esen rüzgarlar için de güney sahillerini izlemek, Marmara adası, Kapıdağ yarımadası sahillerine yakın seyretmek faydalıdır. Marmara denizi limanları içinde güney rüzgarlar için en tehlikeli liman Tekirdağ limanıdır. Güney rüzgarlara açık olduğundan ilk rüzgar ikazında hemen demire çıkmak gerekir. Kuvvetli lodos fırtınalarında Çanakkale boğazında demirleyerek beklemek gerektiğinde, şehrin önündeki karantina bölgesi değil, boğazın çıkışına yakın, Kepez feneri ve aşağısı tercih edilmelidir. Boğazdan çıktıktan sonra lodosa karşı bir demirleme ve bekleme yeri de Bozca ada'nın kuzey açıklarıdır.
Ege sahilleri ve limanları
Ege denizi aniden patlayan ve yine birden dinen kuvvetli rüzgarların bulunduğu bölgedir. Özellikle İzmir limanında bağlı bulunan bir gemiyi bile zor durumlara düşürecek fırtınalar çıkabilir. Büyük gemilerin dahi demirde zorlandıkları görülmektedir. Böyle bölgelerde rüzgara açık bir sahilde demirlemek sakıncalıdır. Ege sahilleri rüzgar olarak her mevsim fırtınanın çıkması için uygun yerler olduğu halde, sahillerin yüzlerce koy, körfez, ada ve yarımada ile dolu olması teknelerin havaya kapalı bir yer bulup demirlemesini gerçekleştirmektedir.
Akdeniz sahilleri ve limanları
Ege sahillerinde olduğu gibi, Akdeniz sahillerinde de en büyük tehlike sabit bir hızla vedevamlı esen rüzgarlardan değil, aniden bastıran sağanaklardan (rüzgarlardan) oluşur. Bunlar içinde İskenderun limanındaki yarıkkaya rüzgarını örnek verebiliriz. Karadan denize doğru ve yüksek bir tepe olan Yarıkkaya'dan aşağıya inen fırtına çok kısa sürmesine karşılık limandaki büyük bir gemiyi bile tehlikeye sokabilir.
Akdeniz sahillerinde genellikle güney yönlü rüzgarlar etkili olurlar. Fakat, Antalya körfezindeoluşan kuzey yönlü fırtınalar denizcilerin korkulu rüyasıdır. Bu yörede sahilden oldukça uzak seyredildiğinden özellikle kış mevsiminde dikkatli bulunmak gerekir. Kuzeyden gelen fırtınalarda sahile yakın seyretmek yararlı olur.
KAYNAKÇA
DENİZLERDE BÖLGESEL RÜZGARLARIN METEOROLOJİK ANALİZİ
Türkiye Rüzgar Atlası 2002
[SIGPIC][/SIGPIC]
Deniz üstünde yürürüz... Düşmanı arar buluruz... Öcümüzü komaz alırız... Bize " BAHRİYELİ " derler...
Deniz üstünde yürürüz... Düşmanı arar buluruz... Öcümüzü komaz alırız... Bize " BAHRİYELİ " derler...
iki defa denizde yakalanmışlığım vardır. Hayatımda bukadar tırstığımı pek hatırlamam.
