16-07-2008, 09:45
Balıkçılık Tarihi Cumartesi, 21 Temmuz 2007 İlk Türk Balık Avı Kitabı (Karakin Deveciyan)
(Yaklasik460 Sayfalik Osmanlica yazilmis kitabin ilk 300 sayfasi Baliklarin tanitilmasi,100 sayfasi Balık avı araç ve gereçleri, 60 sayfasida Lugat tan oluşuyor )
Uzun zaman İstanbul Balıkháne Müdürlüğünde bulunmuş ve millî Kütübhanemize Balık ve Balıkçılık adı altında ölmez bir eser bırakmış olan Deveciyan Karakin'in kitabından bazı sayfalar:
Kitabın Kapağı
BALIK VE BALIKÇILIK
Deveciyan Karakin [balıkhane merkez müdürü]
İstanbul
Düyun-i Umumiye-i Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdare-i Merkeziye Matbaası
1331 (1915)
Olta (misina)
Oltaların ekseriye Bargir ( beygir) kılından ve bazen ingiliz siciminden imal edildiği malumdur. Kıldan mamul oltaların uzunluğu oniki kulaçtan seksen kulaca kadar olup kalınlığı üç kat kıldan otuz kata kadar olur [1], şöyleki;
İzmarit,çinekop,istavrit ve emsali ufak balıkların avı için imal olunan olta üç kat kıldan müteşekkildir.
Lüfer balığı avı için yapılan olta beşten yedi katadır.
İzmarit balığının yemli çaparisi için imal olunan olta dokuz kat olması lazımdır.
Uskumru balığının çaparisiyle lüfer,mercan,karagöz ve kırlangıç balıkları için yapılan olta dokuzdan oniki kata kıldan müteşekkildir.
Şekilde görülen oltaya yem olarak midye içi yahut karides takılıp , tekir, kayabalığı ve bunlara benzer balıklar avlanıyor.
Çatal köstek olta
Kamış oltası:
Kamış oltası üç dört metreden uzun ve metin (güçlü) bir kamışa kıldan mamul kısa bir olta ve bunun ucuna iki metre misina bağlanıp misinanın ucuna dimaksız (damaksız) bir iğne takıldık dan sonra üzerine kırmızı ipekle, tekir tüyü rapt edilir.
Avcı akıntı mahallere kamış uzatıp tüylü iğneyi suyun üstünde olduğu halde aheste aheste çeker, balığın tutulduğu fark edildiğinde kamışı silkip balığı karaya fırlatır. İğnenin damağı olmamasından balık kendiliğinden iğneden çıkar. Damaksız bu olta ile ekseriya boğaz içinde zargana,istavrit ve çinekop balıkları avlanır. Kamışın misina oltası büyük balıkların kuvvetine gayr-ı mütehammil olmasından dolayı,iğnesi damaklı kamış oltasıyla denizde büyük balıklar tutulmaz isede lapina,sarıgöz ve ispari çok avlanır.
Palamut
( Kitabın içinde renkli çizimlerde bulunmakta)
İğne:
Çıplak iğneler ve zokalar bargir ( beygir) kuyruğuyla misinadan yahut sicimden mamul oltaların üzerine tabii ve suni yemler takıldıktan sonra bazen de yem takılmaksızın kullanılır.
Balıkçılıkla istimal olunan iğneli aletler başlıca üç bölüm olunur:
Birinci: Olta takımı
İkinci: Çapari
Üçüncü: Parakita
Balık iğneleriyle fırıldak ( fırdöndü )
1-Düz iğne
2-Eğri iğne
3-Palalı iğne
4-Kertikli iğne
5-Benekli iğne
6-Delikli iğne
7-Çatal iğne
8-Uzun iğne
9-Fırdöndü, namı diğer fırıldak. ( iğneye takılan yem sağ olursa dönüp oltayı burar. Buna, beden ile olta arasına bir fırıldak takmak her halde lazımdır)
Düğüm
oltacı düğümleri
Tarifat
[1] ve [2] tek düğüm [3] ve [4] makas düğümü. [5] sarma düğüm [6] ingiliz düğümü [7] ve [8] ilmik.
[1] kıl oltanın bükümü iki nevidir:
Birisi düz büküm, diğeri komono büküm olur.
Misal onbeş katlı düz büküm bir oltanın imali için evvel beşer katı ayrı, ayrı büküp uç yaptıktan sonra bu üç ipide evvelce hangi tarafa bükülmüş ise yine aynı tarafa büküp bir dane yapılır. işte buna düz büküm denir.
Düz büküm olta pek hassas olduğundan gerek sürtme oltası için ve gerek derin sularda mercan vesaire avlamak üzere kullanılır. Balıkların yeme temas etmesi ancak bu olta ile his edilebilir.
Komona büküm oltanın ikinci bölümü evvelki bükümlerin aksinedir. Komona oltası çapari,seğirtme,çarpma vesair bu gibi kaba alat (aletlerde) kullanılır.
Balıkçı sepetleri
Balıkçı sepetleri pek eski ve tarihi bir alettir. İskenderi kebir zamanında basılmış bizans madalyonlarının üzerinde bizim balıkçılar tarafından kullanılan sepetlerin resmi görülmüştür.
Tarifat: 1- Balık sepeti 2- kapak 3-ağız ve hazine 4-kolon 5- ayak taşı 6-beden 7-bandıra
( Bu sepetler İstakoz, karides ve izmarit avında kullanılıyor. Sepetler yuvarlak ve taze sazdan yapılıp genellikle 60 cm civarı uzunluğunda oluyor. Sepetler gece bırakılıp gündüz toplanıyor. Eğer izmarit avlanacaksa gündüzde bırakılıyor. )
Suni yemler
Deniz için:
Bizim deniz balıkçıları tarafından kullanılan suni yemler balıkçıl kuşu, hind tavuğu ve tekir ördeğiyle horozun tüylerinden ve adi ipekten ibarettir. En makbul balıkçıl kuşunun tüyü olup, bundan bulunmadığı takdirde hindinin kanat altı ve kuyruk tüylerinden ve uskumru çaparisine takılıp uskumru ve kolyoz avlanır.
Tatlısu için:
tatlısu balıklarına mahsus suni yemler:
(Yaklasik460 Sayfalik Osmanlica yazilmis kitabin ilk 300 sayfasi Baliklarin tanitilmasi,100 sayfasi Balık avı araç ve gereçleri, 60 sayfasida Lugat tan oluşuyor )
Uzun zaman İstanbul Balıkháne Müdürlüğünde bulunmuş ve millî Kütübhanemize Balık ve Balıkçılık adı altında ölmez bir eser bırakmış olan Deveciyan Karakin'in kitabından bazı sayfalar:
Kitabın Kapağı
BALIK VE BALIKÇILIK
Deveciyan Karakin [balıkhane merkez müdürü]
İstanbul
Düyun-i Umumiye-i Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdare-i Merkeziye Matbaası
1331 (1915)
Olta (misina)
Oltaların ekseriye Bargir ( beygir) kılından ve bazen ingiliz siciminden imal edildiği malumdur. Kıldan mamul oltaların uzunluğu oniki kulaçtan seksen kulaca kadar olup kalınlığı üç kat kıldan otuz kata kadar olur [1], şöyleki;
İzmarit,çinekop,istavrit ve emsali ufak balıkların avı için imal olunan olta üç kat kıldan müteşekkildir.
Lüfer balığı avı için yapılan olta beşten yedi katadır.
İzmarit balığının yemli çaparisi için imal olunan olta dokuz kat olması lazımdır.
Uskumru balığının çaparisiyle lüfer,mercan,karagöz ve kırlangıç balıkları için yapılan olta dokuzdan oniki kata kıldan müteşekkildir.
Şekilde görülen oltaya yem olarak midye içi yahut karides takılıp , tekir, kayabalığı ve bunlara benzer balıklar avlanıyor.
Çatal köstek olta
Kamış oltası:
Kamış oltası üç dört metreden uzun ve metin (güçlü) bir kamışa kıldan mamul kısa bir olta ve bunun ucuna iki metre misina bağlanıp misinanın ucuna dimaksız (damaksız) bir iğne takıldık dan sonra üzerine kırmızı ipekle, tekir tüyü rapt edilir.
Avcı akıntı mahallere kamış uzatıp tüylü iğneyi suyun üstünde olduğu halde aheste aheste çeker, balığın tutulduğu fark edildiğinde kamışı silkip balığı karaya fırlatır. İğnenin damağı olmamasından balık kendiliğinden iğneden çıkar. Damaksız bu olta ile ekseriya boğaz içinde zargana,istavrit ve çinekop balıkları avlanır. Kamışın misina oltası büyük balıkların kuvvetine gayr-ı mütehammil olmasından dolayı,iğnesi damaklı kamış oltasıyla denizde büyük balıklar tutulmaz isede lapina,sarıgöz ve ispari çok avlanır.
Palamut
( Kitabın içinde renkli çizimlerde bulunmakta)
İğne:
Çıplak iğneler ve zokalar bargir ( beygir) kuyruğuyla misinadan yahut sicimden mamul oltaların üzerine tabii ve suni yemler takıldıktan sonra bazen de yem takılmaksızın kullanılır.
Balıkçılıkla istimal olunan iğneli aletler başlıca üç bölüm olunur:
Birinci: Olta takımı
İkinci: Çapari
Üçüncü: Parakita
Balık iğneleriyle fırıldak ( fırdöndü )
1-Düz iğne
2-Eğri iğne
3-Palalı iğne
4-Kertikli iğne
5-Benekli iğne
6-Delikli iğne
7-Çatal iğne
8-Uzun iğne
9-Fırdöndü, namı diğer fırıldak. ( iğneye takılan yem sağ olursa dönüp oltayı burar. Buna, beden ile olta arasına bir fırıldak takmak her halde lazımdır)
Düğüm
oltacı düğümleri
Tarifat
[1] ve [2] tek düğüm [3] ve [4] makas düğümü. [5] sarma düğüm [6] ingiliz düğümü [7] ve [8] ilmik.
[1] kıl oltanın bükümü iki nevidir:
Birisi düz büküm, diğeri komono büküm olur.
Misal onbeş katlı düz büküm bir oltanın imali için evvel beşer katı ayrı, ayrı büküp uç yaptıktan sonra bu üç ipide evvelce hangi tarafa bükülmüş ise yine aynı tarafa büküp bir dane yapılır. işte buna düz büküm denir.
Düz büküm olta pek hassas olduğundan gerek sürtme oltası için ve gerek derin sularda mercan vesaire avlamak üzere kullanılır. Balıkların yeme temas etmesi ancak bu olta ile his edilebilir.
Komona büküm oltanın ikinci bölümü evvelki bükümlerin aksinedir. Komona oltası çapari,seğirtme,çarpma vesair bu gibi kaba alat (aletlerde) kullanılır.
Balıkçı sepetleri
Balıkçı sepetleri pek eski ve tarihi bir alettir. İskenderi kebir zamanında basılmış bizans madalyonlarının üzerinde bizim balıkçılar tarafından kullanılan sepetlerin resmi görülmüştür.
Tarifat: 1- Balık sepeti 2- kapak 3-ağız ve hazine 4-kolon 5- ayak taşı 6-beden 7-bandıra
( Bu sepetler İstakoz, karides ve izmarit avında kullanılıyor. Sepetler yuvarlak ve taze sazdan yapılıp genellikle 60 cm civarı uzunluğunda oluyor. Sepetler gece bırakılıp gündüz toplanıyor. Eğer izmarit avlanacaksa gündüzde bırakılıyor. )
Suni yemler
Deniz için:
Bizim deniz balıkçıları tarafından kullanılan suni yemler balıkçıl kuşu, hind tavuğu ve tekir ördeğiyle horozun tüylerinden ve adi ipekten ibarettir. En makbul balıkçıl kuşunun tüyü olup, bundan bulunmadığı takdirde hindinin kanat altı ve kuyruk tüylerinden ve uskumru çaparisine takılıp uskumru ve kolyoz avlanır.
Tatlısu için:
tatlısu balıklarına mahsus suni yemler:
![[Resim: hareketlileoparob5.gif]](http://img406.imageshack.us/img406/4328/hareketlileoparob5.gif)
![[Resim: kpekolubi1.gif]](http://img260.imageshack.us/img260/5648/kpekolubi1.gif)
